[1097]
Autograph: Zürich SIA. E II 346, 99r.-100r. (Siegelabdruck) Ungedruckt
Zeigt Verständnis für die Klagen [der Zürcher] über die Straßburger [Bucer und Capito]; allerdings soll Luther den eidgenössischen Kirchen inzwischen eine befriedigende Antwort erteilt haben. Wie Joachim [Maler] von den Straßburgern gehört hat, wollen diese die Kirchengemeinschaft durch Vereinbarungen unter den Theologen herstellen, obwohl eine solche doch einzig in Gottes Wort gründen kann, und Bucer sucht deshalb auch mit Zwick das Gespräch; Zwick ist dazu bereit, will ihm aber seine eigene Überzeugung entgegenhalten. Übersendet einen Brief Capitos [Nr. 1092] und erkundigt sich nach dessen Inhalt. Rät angesichts der Antwort Luthers von der Veröffentlichung einer Verteidigungsschrift ab; nachdem Basel und Bern die Bestrebungen der Straßburger unterstützen, sollte man sich um der Einheit willen so weit als möglich darauf einlassen. Grüße.
Habeo querelas vestras 1 , Bullingere charissime, quibus utinam Iesus Christus noster aliquando finem faciat. O nos miseros, quantum temporis perdimus istis concertationibus et verborum quaestionibus! Contra vero Argentinenses se totos diris devovent, nisi ex verbo domini agant, quicquid agunt. Hoc cum aliis multis persuasum esse non potest, quid reliquum est, quam ut dominus sese interponat? Quo medio, ipse novit. Sed nunc audio Lutherum respondisse Helveticis ecclesiis 2 idque non solum amice, sed quod ad concordiam satis esse possit. Quae res animum quidem restitueret, si modo non semper novae litigandi occasiones quaererentur.
Ioachimus 3 noster syndicus nuper multa cum Argentinensibus contulit 4 . Sed summa conatuum omnium haec est: Primo, ut concordia inter ministros omnes constituatur et firmetur, deinde, ista firmata, ecclesiarum omnium facies in ordinem quendam redigatur. Communionem enim nullam atque hinc disciplinam nullam esse vociferantur perpetuo. Nunc vero nemo est, cui probetur ecclesia inanis communione et disciplina; tantum pugnatur contra communionis ineundae et instituendae disciplinae rationes. Eas doceat nos Christus. Mihi persuasum non est ex verborum quaestionibus concordiam
| Briefe_Vol_08-045 | arpa |
|---|
veram nasci posse, et deus testabitur in istis a constare non posse. Disciplinam ecclesiasticam ex conspiratione moliuntur, quae tamen apud me non nisi ex ipsissimo verbo dei nasci potest. An non et communio fuit inter fratres hactenus b et disciplina in ecclesia? Videamus, ne novis quibusdam inventionibus communionem et disciplinam sanctis rationibus iam dudum natam explodamus nobisque accidat, quod cani apud ||99v. Aesopum umbram sectanti 5 . Hanc meam mentem cum olfaciat Bucerus, conatur me nescio quo vocare colloquii causa 6 . Parebo illi, nisi impedia[t]c ecclesia. et quanquam ille satis argutus sit et, ut ita dicam, invincibilis, tamen utar mea simplici[ta]te et conscientia.
Habes tu hic literas a Capitone 7 ; in quibus si quid est, quod sine piac[ulo] communicare queas, obsecro, ne graveris ad me dare saltem argumentum d . Cupio enim ex variis et multis mentem optimorum virorum colligere.
Scripsisti vero nuper consultare vos, quid agatis, an publicis scriptis exponatis omnibus ecclesiis, quid vobiscum act[um] sit 8 . Eam vero consultationem non probamus. Continete vos, obsecro, praecipue cum audiamus Lutherum aequissimas literas ad vos scripsisse. Sinite aliis novae controversiae exordium. Scripsistis vos Luthero vestramque misistis confession[em]9 ; ille nunc respondet amice et confessionem probat. Quid reliquum est, nisi ut dissimuletis omnes controversiae causas et, si quid amplius cum Luthero agendum, hoc ipsum agatis amicissime et uno animo. Tantum fugite concisionem inter vo[s] ipsos, cumque audiatis et Basilienses et Bernates non solum non abhorrere, sed amare quoque Argentinensium (sive concordiae, quod aiunt) studia, vestrum est velut surda aure praeterire ea omnia, quae non aperte mala sunt, nec tam Argentinensium quam Helveticarum ecclesiar[um] concordia e observanda vobis. Hoc fiet, si unanimiter et tanquam unus vir semper ad interrogata respondeatis idque ex ore domini.
| Briefe_Vol_08-046 | arpa |
|---|
Vale, mi frater, cum Pellicano, Theodoro 10 et Leone 11 . Invocate vero dominum altissimis suspiriis, ut ||100r. a contentiosis omnibus tandem possimus quiescere et nos ad ea convertere, quae simplicia sunt et ad gloriam evangelii certam et solidam faciunt. Valete in Christo.
Constantiae, ultima ianuarii 1538.
Vester Io. Zvick.
Salutant vos symmystae omnes diligentissime, consul quoque noster 12 et Cunradus 13 frater.
[Adresse auf der Rückseite:] Domino Hainricho Bullingero, Tigurinae ecclesiae pastori sancto, suo in domino charissimo.
