[1591]
Ambrosius Blarer an
Bullinger
Konstanz,
14. Dezember 1541
Autograph: Zürich StA, E II 343a, 218r.-v. (Siegelspur)
Teildruck und zusammenfassende Übersetzung: Blarer BW II 94f, Nr. 921Dankt mit seinem Bruder [Thomas Blarer]für den Brief [Nr. 1590] mit dem Trauergedicht
[Rudolf Gwalthers auf die Schwester Margaretha Blarer] sowie für die tröstenden Worte.
Dank auch an den vortrefflichen Dichter Gwalther. Margaretha Blarers Tod ist, wie Bullinger
schrieb, Gottes Willen zuzuschreiben und ein Glück für sie, doch ein Verlust für alle, denen sie
wie eine Mutter war; möge Gott nicht weiter die Diener seiner Kirche sterben lassen! Vom Tod
[Jakob] Bedrots hatten sie noch keine sichere Nachricht, aber Bucer schrieb kürzlich, dass
dieser erkrankt sei. Sendet die Akten [vom Reichstag zu Regensburg] und [Johannes Lenings
Dialog über die Polygamie] mit der Bitte um Kommentar und Rücksendung. Gruße; [Thomas
Blarer] möchte wie auch Georg Vögeli ein Trauergedicht schreiben, aber es ist fraglich, ob
man mit der Herausgabe warten soll, bis alle vereint sind. Weitere Grüße. Die Pest nimmt
weder ab noch zu, so dass man eine längere Dauer befürchten muss.
S. Accepimus frater Thomas 1 et ego literas tuas 2 cum epicedio 3 , novos testes
summi illius et jamdudum etiam testatissimi amoris tui erga familiam nostram,
mi venerande et plusquam charissime in domino frater, nec aliud nunc
scribere visum est quam curaturos nos pro virili, ut per occasionem aliquam
gratitudinem tibi nostram probemus. Adobruis certe nos iam diu aliis atque
aIiis subinde magnis et insignibus syncerissimae amicicie officiis, ut propemodum
ferendo non simus, quum nullicunde quicquam adfulgeat, quo
tibi a tot nominibus optime de nobis merito vicissim gratificari valeamus. Sed
fore tamen speramus aliquando, ut votorum nostrorum propicio caelo compotes
evadamus planeque tibi declaremus, quam nihil horum collocaveris
male.
Implebis autem nostram vicem etiam apud clarissimum Gvaltherum, felicissimum
nostri saeculi poetam, cuius docta et suavissima musa et mira
dulcedine fluentibus numeris supra modum capimur. Profecto nec Alexandrum
illum Magnum pudere possit huius Homeri, si ab ipso celebretur. Ages
illi nostris verbis, quantas potes, amplissimas gratias, dum nobis quoque
agere adeoque, quod magis cupimus, referre has illi liceat; nunc ne scribere
quidem vacat optimo viro.
Caeterum quae de sorore nostra 4 pie scribis, ita prorsum se habent. Nihil
obstrepimus optimi patris voluntati, qua illi scimus tam faeliciter aeternumque
consultum. Nos si respiciamus, non possumus non vehementer dolere, quibus
illa b non sororis modo, sed omnia quoque pientissimae matris officia
fecit, et malumus tamen hic quoque nostram dolere vicem quam suum illi
invidere, quo nunc fruitur, summum bonum. Sed interim serio nobis precandus
dominus, ne id genus utilissimis fratribus et sororibus, electissimis
gloriae suae propagatoribus, ecclesiam suam destitui ferat. Quantis enim, obsecro,
involvemur incommoditatibus, quantis tenebris, si lues ista, ut caepit,
pergat et luminaria illa, quae in hunc mundo in medio nationis pravae et
tortuose lucent, nobis hunc in modum extinguat, et quorsum, obsecro, nobis
vivere, ubi, qui vere fide vivunt et in quibus solis vivit Christus, de terra
fuerint sublati? Verum ita meritum est ingratissimi huius mundi, qui caecitatis
et perfidiae suae mox atrocissimas dabit penas in tenebras exteriores mittendus
5 . Nos igitur ad lucem illam inaccessam carni et sanguini 6 totis pectoribus
eluctemur, quos, ut sui essemus, de mundo elegit Christus,
7 quando nihil
porro hic sperandum, cuius caussa volupe esse possit vivere. Praesagit animus
horrendam totius Germaniae nostrae vastitatem, cuius nunc haud ludicra
initia videmus. Dominus nos quam primum eripiat!
||218v. Bedrottum, insigniter doctum et bonum virum, vita defunctum nullo
certo nuncio didicimus; 8 sed correptum hoc morbo proxime nobis Bucerus
suis literis 9 significavit. Quod belle istic valetis omnes syrnmystae, dominum
valde precamur, ut quam diutissime faciatis.
Mitto priorem partem istius male cohaerentis concordiae 10 ; posteriorem,
quod discedente Argentorato nuncio adhuc sub prelo sudarit, nondum accepimus.
Accipis praeterea dialogum 11 , de quo ne quicquam pronunciem,
facit, quod nondum totam hanc caussam cognovi. Tu ubi primum pellegeris,
remitte, sed non absque tuo iudicio, quod magni certe in hisce rebus facio.
Zviccii 12 te reverenter et amantissime resalutant cum germano fratre
meo 13 , qui ipse quoque literas dedisset, ni illum iam gravissima reipublicae
negotia remorarentur. Agit tibi, simul et Gvalthero nostro maximas gratias
pro eximio et plusquam aureo, quippe diutissime victuro munere una mecum
adnixurus, ut tante munificentiae, si c non pro ipsius d dignitate, pro nostra
tamen exiguitate aliquando respondeatur. Meditatur etiam ipse epicedion, id
quod Georgius Vögelinus, medicus noster 14 , non minore diligentia et gratia
facit; sed neuter etiamnum suum absolvit, ut nesciam, an tantisper differenda
sit aeditio, dum omnia simul coniungi possint.
Commenda nos optimis et praestantissimis viris d. C[onrado] Pellicano,
Leoni 15 , Theodoro 16 , Megandro caeterisque ecclesiae ministris, inprimis vero
coniugem 17 tuam cum tota domo meis et meorum verbis accuratissime saluta,
quacum servatorem Christum sedulo pro nobis interpella. Nihil equidem
in istis rerum calamitatibus sanctorum votis et communione preciosius
ducimus. Bene vale, venerande et charissime frater.
Constantiae, 14. decembris 1541.
Tuus Ambros. Blaurerus.
Pestis apud nos ita se librat, ut nec remittere nec intendere vires suas videatur,
quo diutius etiam haesura putatur. Dominus, quod bonum est in oculis
suis, faciat 18 etc.
[Adresse auf f. 218a v.:] Eximio clarissimoque viro d. Heinricho Bullingero,
domino et fratri suo venerando facileque omnium charissimo.