[707]
Gedruckt: In divi apostoli Pauli ad Thessalonicenses, Timotheum, Titum et Philemonem epistolas Heinrychi Bullingeri commentarii, Zürich [1536], f. 2r.-3v. (Widmungsvorrede)1
Widmet ihnen gerade diesen Kommentar, weil sie wie die vom Apostel gerühmten Thessalonicher trotz Bedrängnis am Evangelium festgehalten und zu seiner Annahme in Bern beigetragen haben. Dies ist nicht ihr Verdienst, sondern Gottes Werk an ihnen, das durch ihr beharrliches Eintreten für die Ausbreitung des Reiches Christi gekrönt werden soll. Im Buck auf das Vorbild ihres Vaters Jakob von Wattenwyl und unter Anleitung der Vorsteher der Kirche mögen sie das angefangene Werk vollenden.
Imaginibus et pietate clarissimis viris d. Ioanni lacobo a Wattenwyl, Bernen[si] consuli, d. Nicolao et Reinharto 2 fratribus Heinrychus Bullingerus gratiam et vitae innocentiam a domino.
Commentarios nostros in reliquas Pauli epistolas scriptos certis ex causis inscripsi aliis viris certe religiosissimis 3 , at commentarios in utramque ad Thessalonicenses vobis, viri clarissimi et bene de me meriti, dedicare placuit. Amplissimos quidem vos fecit divina munificentia, et amplo digni eratis argumento, ipse vero admodum tenuis sum, accisaque sunt, quae profero. Interim tamen et his, quando augustiora dare non licuit, animi mei in vos promptitudinem attestari libuit. Et quamvis nostra ieiuna sint, ipsum tamen praesentis negotii argumentum splendide ab apostolo tractatum mirifice in vos competebat. Laudantur enim ab apostolo Thessalonicenses, quod in veritate evangelica semel accepta perstiterunt 4 , idque in miris motibus atque turbis nec sine iactura opum dispendioque vitae. Nec perstiterunt ||2v. modo, sed et constantia sua authores fuerunt, quod tota Macedonia evangelium recepit. "A vobis enim", inquit apostolus, "pertonuit sermo domini non solum in Macedonia et Achaia, verumetiam in omni loco fides vestra dimanavit" [1Thess 1, 8]. Et quantos motus a praedicato evangelio annis prope 16 Germania, imprimis vero Helvetia nostra maximo cum periculo dispendioque rerum omnium senserit, nemo est, qui nesciat. At vos in hisce turbis non citra capitis et omnium facultatum
Briefe_Vol_06_030 | arpa |
---|
discrimen Christi partes cum aliis quibusdam viris religiosis et fortibus sequuti constantia et religione vestra alios quoque animastis, ut in Christi iura tandem iuraverit tota Berna. Non debet hoc praeclarum facinus animos inflare vestros, quod cum aliis habetis commune. Dei donum agnoscite in vobis, et dei donum praedico in vobis. Et Paulus apostolus: "Quid habes", inquit, "quod non accepisti? Quod si accepisti, quid gloriaris, quasi non acceperis?" [1Kor 4, 7]. Et ad Thessalonicenses: "Deus", inquit, "agit in vobis credentibus." 5 Praeterea, quae accipimus a deo dona, in hoc accipimus, ut subinde nosipsos in pietate superemus et quam pluribus prosimus. Negotium ergo domini coeptum foelicissime summa cum gloria absolvetis, si egregium addideritis colophonem, hoc est, si in finem usque perseveraveritis 6 in veritate accepta et studueritis regnum Christi domini quam latissime propagare. Huc vero summo cum ardore propellet hisce bi-||3r. nis ad Thessalonicenses epistolis apostolus, ut vel hoc quoque nomine vobis fuerint dicandae. Grati enim hominis et veri amici est, eorum provehere et iuvare iustam laudem ac gloriam, quorum sensit benefitia et quibus ex animo bene vult.
Sunt praeter illa et alia quoque argumenta, quae non vulgariter vos invitent ad perseverantiam in veritate, ad studium propagandi regnum Christi et ad bene merendum de piis omnibus, imprimis vero exemplum venerandi senis et consulis Bernen[sis] d. Iacobi a Wattenwyl 7 beatae memoriae, patris vestri, imo patriae patris. Is enim et rempublicam summa cum fide et prudentia administravit et renascenti veritati egregie favit illamque promovit, quantum ea permittebant tempora. Inde profecto coniectare potestis, viri piissimi, quid et quantum Christo et veritati eius debeatis, quibus et temporis foelicitas et populi consensus, denique ipsa veritas retecta et doctorum favet fidelitas. Habetis enim antistites religionis fideles, disertos, doctos atque constantes, qui recte consulere et ex oraculari scriptura recta ad veram virtutem foelicitatemque ducere possunt. Quin et ipsa ecclesia vestra veritatem amat ex animo hancque promotam omnibus votis cupit. Quid ergo restat, nisi ut perseverantia et indefesso benefaciendi studio bene coepto operi extremas imponatis manus? Nihil ficte dixi hactenus, per adulationem nihil. Norunt enim pii omnes, quid in vobis || 3v. . de vestratibus praedicaverim. Vos modo pergite et, quo apostolus duxerit, ite, vivite et valete una cum familia vestra sancta.
Tiguri, mense ianuario anno 1536.