[1885]
Autograph: Zürich StA, E II 347, 266-268 (Siegelspur) Ungedruckt
Hat Bullingers Brief samt seiner Antwort an Cochläus [,,Ad Ioannis Cochlei De canonicae scripturae et catholicae ecclesiae authoritate libellum ... responsio"] erhalten; rühmt die Freundlichkeit, mit der Bullinger und auch Vadian ihm begegnen und die aus der Liebe Gottes entspringt. Hat den Brief auch seinen Mitbrüdern vorgelesen; sie sagen Bullinger ebenfalls ihre Freundschaft zu und senden Grüße. Dankt für das geschenkte Buch, das er unter anderem Konrad Peutinger, einem entschiedenen Gegner von Cochläus, gezeigt hat, und verweist auf dessen beiliegenden Brief [an Musculus]. Ermutigt Bullinger zu weiterem Kampf gegen die Feinde der Wahrheit. Teilt seine Sorge wegen der Uneinigkeit [der eidgenössischen Orte]; möge ihnen Gott den Frieden erhalten und auch Deutschland gute Fürsten geben! Grüße, besonders an [Rudolf]Gwalther, den er 1541 in Regensburg traf.
S[alutem] d[ico]. Accepi literas tuas 2 una cum libello, quem contra Cochleum,
communem veritatis hostem, scripsisti, 3 Bullingere in domino charissime.
Scilicet et in te verum est, quod in d. Philippo Mel[anchthone] praedicare
soleo, nempe eximiae eruditioni eximiam coniunctam esse modestiam
et humanitatem. Quid enim, obsecro, modestius quidque humanius,
quam quod amicitiam Musculi, qui nihil revera in se eximii agnoscit, homo
doctissimus et tot aeditis lucubrationibus clarus ultro expetis, cum tua non
mihi tantum, sed et bonis omnibus iam olim fuerit ambienda? Quod et ipse
cupidissime fecissem, nisi intempestivus quidem, ut nunc video, attamen
non plane greek pudor me cohibuisset. Id quod etiam in clarissimo illo
Sanctogall[ensi] consule d. loachimo Vadiano accidit, cuius amicitiam,
quam ex animo cupio, cunctanter literaria greek ingredior, 4 cum ad
hanc ab ipso, cum hic esset, 5 vocatus etiam sim. Sed bene habet, optimeBriefe_Vol_14_174 arpa
Bullingere; hoc scilicet est vere piarum mentium ingenium, ut, sicut alias greek
greek obtinent, ita non tam greek quam greek quaerant. 6 Et hunc
animum vere divinum ex eo habent, qui usque adeo ipsa chantas est, 7 ut non
solum prior, 8 sed et vilissimos mortales, pulverem ac terram, 9 inennarrabili[!]
amore complexus et hunc suum erga nos amorem non levi ||267 aliqua
nota, sed excellentissima, misso ac tradito pro nobis unigenito, testatus sit. 10
Ex hoc fonte, frater, hunc a tuum ac aliorum tui similium animum, quo mediocrium
ac gregariorum virorum, quibus et me connumerabis, amicitiam et
consuetudinem ambitis, certissime manare scio. Exosculor itaque divinam
hanc animi tui modestiam et humanitatem curaboque pro mea virili, ut, si
par esse in reddendis vicibus nequeo, haud procul tamen praecurrentem
subsequar.
Legi tuas fratribus, qui hic mecum Christo domino serviunt. Hi quoque amicitiae semel inter nos initae observantiam pollicentur teque ac symmystas tuos, viros doctos ac pietate claros, quam officiosissime resalutant.
Pro munusculo missi libelli habeo tibi gratiam. Curabo, ut haec scripta tua contra Conchleum 11 - iam olim explosum veritatis hostem nec apud suos tanti momenti habitum, quanti miser esse cupit - etiam ab aliis bonis viris legantur, praesertim d. Chunrado Peutingero 12 , optimo ac venerando sene, quem scio Cochleo prae reliquis adversariis admodum esse infensum, ideoque illi continuo acceptum hunc libellum visendurn exhibui, id quod in scheda hac manu ipsius scripta et his literis inserta vides. 13
Briefe_Vol_14_175 | arpa |
---|
Tu itaque pro gratia divinitus concessa hostes veritatis scriptis tuis oppugnando et caussam Christi illustrando perge, qua in re spiritus sanctus conatus tuos feliciter moderetur.
||268 Illud, quod in calce est literarum tuarum de dissidentibus inter se vestrorum ac sociorum animis, 14 sollicitum me reddidit, ne qua satanae improbitate fiat, ut periculosa hac tempestate novi apud vos motus excitentur. Nec dubito esse inter hostes evangelii Christi, qui noctes ac dies in hoc incumbant, ut exitiale quoddam rebus vestris incendium struant. Proinde christiana hic admodum opus est prudentia, vigilantia et precandi ad dominum assiduitate, ne quis satanae locus permittatur. Dominus conservet et vos et ecclesias vestras in sua pace ac pia rerum tranquillitate detque etiam relique nostrae Germaniae principes vere pios, sapientes ac fortes.
Bene in domino vale, virorum doctissime et humanissime. Salutem dic meo nomine symmystis tuis omnibus, dominis ac fratribus nostris, praesertim d. Gvalthero, qui mihi, nisi fallor, anno 1541 Ratisbonae in comitiis innotuit, quem iam tum propter eximiam pietatem, eruditionem ac morum placiditatem singulari quodam dilectionis affectu prosequi coepi. 15
Augustae, 1544, 4. aprilis.
Wolfgangus Musculus
tuus in domino etc.
[Adresse auf der Rückseite:] Doctissimo pariter et humanissimo viro d. Henrycho Bullingero, Tigurinae ecclesiae pastori fidelissimo, domino ac fratri in Christo plurimum observando. liegt bei (Zürich StA, E II 347, 265). Peutinger sendet Bullingers Werk, das ihm sehr gefallen hat, an Musculus zurück und geht auf einige Kirchenväterstellen zur Frage volkssprachlicher Bibelübersetzungen näher ein; er bittet Musculus, das Buch für ihn aus Frankfurt zu beschaffen und Bullinger zu grüßen.